تأثیر خیانت در دادگاه خانواده

تأثیر خیانت در دادگاه خانواده؛ آیا خیانت باعث سلب حضانت میشود؟
🔹 مقدمه
خیانت یکی از عوامل مخرب در روابط زناشویی است که نه تنها باعث فروپاشی زندگی مشترک میشود، بلکه ممکن است بر روند طلاق و حضانت فرزندان نیز تأثیر بگذارد. اما آیا خیانت همسر میتواند به تنهایی باعث سلب حضانت فرزند در دادگاه خانواده شود؟ در این مقاله به بررسی دقیق این موضوع میپردازیم.
آنچه در این مقاله می خوانید
- 🔹خیانت از منظر حقوقی چه معنایی دارد؟
- 🔹معیارهای دادگاه برای تعیین حضانت چیست؟
- 🔹آیا خیانت دلیل مستقیم سلب حضانت است؟
- 🔹نمونههایی از تأثیر خیانت در روند حضانت
- 🔹 مواد قانونی مرتبط با خیانت و حضانت کودک
- 🔹 سایر استنادات حقوقی غیرمستقیم
- 🔹 نمونه واقعی رأی دادگاه خانواده
- 🔹 جمعبندی نهایی
- 🔹 پیشنهادات
- 🔹 چرا مهدیس صابری انتخاب درستی برای شماست؟
- 🔹 سوالات متداول
🔹خیانت از منظر حقوقی چه معنایی دارد؟
در قانون مدنی ایران، خیانت به صورت مستقیم تعریف نشده است، اما مصادیقی مانند ارتباط نامشروع، زنا میتواند مشمول خیانت قرار گیرد. در صورتی که یکی از زوجین مرتکب خیانت شود، طرف مقابل میتواند با استناد به مدارک مستند، از دادگاه خانواده تقاضای طلاق یا بررسی مجدد شرایط حضانت را داشته باشد.
🔹معیارهای دادگاه برای تعیین حضانت چیست؟
دادگاه خانواده در زمان بررسی حضانت فرزند، چند معیار اصلی را در نظر میگیرد:
مصلحت کودک
سلامت روانی و جسمی والدین
وضعیت مالی و شغلی
میزان توانایی در تربیت و نگهداری
و البته، سابقه اخلاقی والدین
بنابراین، اگر خیانت یکی از والدین به گونهای باشد که بر سلامت روانی یا تربیتی کودک اثر منفی بگذارد، دادگاه ممکن است آن را در تصمیم خود لحاظ کند.
🔹آیا خیانت دلیل مستقیم سلب حضانت است؟
پاسخ کوتاه: خیر، اما میتواند تأثیرگذار باشد.
خیانت به تنهایی دلیلی برای سلب حضانت نیست، اما اگر شواهدی وجود داشته باشد که نشان دهد رفتار خیانتآمیز بر رفاه کودک تأثیر منفی گذاشته یا منجر به بیثباتی روانی در محیط خانه شده است، قاضی میتواند حضانتی که قبلاً تعیین شده را مورد بازنگری قرار دهد.
🔹نمونههایی از تأثیر خیانت در روند حضانت
اگر مادر یا پدر با فرد دیگری رابطه داشته باشد و این رابطه در حضور کودک یا در خانه باشد، این موضوع میتواند مصداق “عدم صلاحیت اخلاقی” تلقی شود.
اگر خیانت باعث درگیری شدید، خشونت خانگی یا بیثباتی روانی والدین شود، ممکن است دادگاه تصمیم به انتقال حضانت بگیرد.
🔹 مواد قانونی مرتبط با خیانت و حضانت کودک
در قوانین ایران، موضوع خیانت و تأثیر آن بر سلب حضانت بهصورت صریح و مستقیم بیان نشده، اما میتوان با استناد به مواد قانونی موجود در قانون مدنی و قانون حمایت خانواده، به صورت استنباطی این موضوع را بررسی کرد.
در ادامه مهمترین مواد قانونی مرتبط با حضانت، مصلحت کودک و رفتار غیراخلاقی والدین که ممکن است خیانت را مشمول شود، آورده شدهاند:
قانون مدنی
ماده ۱۱۶۸ :
حضانت هم حق و هم تکلیف ابوین است.
✅ نکته: این ماده نشان میدهد که حضانت نهتنها حق بلکه وظیفه والدین است. در صورت خیانت یکی از والدین، اگر این رفتار به صلاح کودک لطمه بزند، این حق از آنها سلب شود.
ماده ۱۱۷۳ :
هرگاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست، صحت جسمانی یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد، محکمه میتواند به تقاضای اقربای طفل یا به تقاضای قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضایی، هر تصمیمی را که برای حضانت طفل مقتضی بداند، اتخاذ کند.
در ادامه، این ماده موارد انحطاط اخلاقی را مثال میزند:
الف – اعتیاد زیانآور
ب – شهرت به فساد اخلاق و فحشاء
ج – ابتلا به بیماریهای روانی با تشخیص پزشکی قانونی
د – سوءاستفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضد اخلاقی مانند فساد و فحشاء
هـ – تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف
✅ تحلیل ماده ۱۱۷۳:
شهرت به فساد اخلاقی یا فحشاء، که میتواند در نتیجه اثبات خیانت باشد (مانند روابط خارج از ازدواج)، در صورت اثبات، میتواند منجر به سلب حضانت شود.
قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱
ماده ۴۳:
در صورت حدوث اختلاف در امور مربوط به حضانت و نگهداری اطفال، دادگاه با رعایت مصلحت کودک تصمیم میگیرد.
✅ نکته مهم: مصلحت کودک بر همه چیز مقدم است. اگر خیانت به نحوی بر امنیت روانی یا تربیتی کودک اثر بگذارد، این اصل میتواند به دادگاه اجازه دهد حضانت را از والد خاطی سلب کند.

🔹 سایر استنادات حقوقی غیرمستقیم:
در بسیاری از آرای قضایی و رویهها، اثبات رابطه نامشروع یا زندگی مشترک غیرقانونی والد دارای حضانت، منجر به سلب یا انتقال حضانت شده است.
اگر خیانت به صورت رابطه نامشروع (ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی) اثبات شود، خود جرم تلقی میشود و تبعات حقوقی و کیفری برای والد خاطی دارد.
🔹 نمونه واقعی رأی دادگاه خانواده
مرجع: پژوهشگاه قوه قضائیه
در پروندهای که خواهان (م. ف.) علیه خوانده (س. ب.) درخواستی مبنی بر حضانت فرزند دختر به نام «الف.» (چهار ساله) مطرح نمود، ادعا شد که خوانده به دلیل ارتکاب رابطه نامشروع صلاحیت حضانت را ندارد. دادگاه بدوی با بررسی مدارک موجود—including کیفرخواست مرتبط—به این نتیجه رسید که ادعای خواهان اثبات شده است. بنابراین، مستنداً به ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی (مربوط به تهدید سلامت جسمی یا تربیت اخلاقی فرزند به علت انحطاط اخلاقی والد)، دادگاه حکم به انتقال حضانت از مادر به پدر صادر نمود. همچنین، حق ملاقات محدودی برای مادر تعیین شد.
رئیس شعبه ۷ دادگاه خانواده شهریار در رأی خود اینگونه تصریح کرده است که:
«خوانده به لحاظ ارتکاب جرم رابطه نامشروع صلاحیت حضانت را نداشته است… دادگاه… با توجه به محتویات پرونده… دعوی خواهان را وارد و ثابت تشخیص داده و مستنداً به ماده ۱۱۷۳ و ۱۱۷۴ قانون… حکم به حضانت فرزند توسط خواهان را صادر نمود.»
📝 رأی دادگاه تجدیدنظر استان تهران
در مرحله تجدیدنظر، مادر (س. ب.) اعتراض خود را مطرح کرد، اما پس از بررسی جزئیات و مستندات، دادگاه تجدیدنظر به شرح زیر رأی داد:
«رأی بر اساس مقررات و موازین قانونی صادر شده و ایرادی از حیث ماهوی یا شکلی ندارد؛ دلیل اقامه شده برای نقض رأی، قابل قبول نبوده است. لذا رأی بدوی عیناً تأیید میشود.»
📌 نکات مهم از این رأی:
نکته | توضیح |
---|---|
مستند قانونی | ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی – سلب صلاحیت حضانت به دلیل انحطاط اخلاقی و خطر بر تربیت کودک |
مصادیق | «ارتکاب رابطه نامشروع»، شهرت به فساد اخلاقی |
روند حقوقی | اثبات ادعا (مثلاً با کیفرخواست یا مدارک معتبر)، بعد رأی بدوی، حق تجدیدنظر نیز فراهم است. |
حق ملاقات | در برخی موارد بهصورت محدود برای والد دیگر در نظر گرفته میشود. |
🧩 جمعبندی نهایی: خیانت و سلب حضانت در دادگاه خانواده
بر اساس تحلیلهای حقوقی و بررسی مواد قانونی، میتوان نتیجه گرفت که:
خیانت بهتنهایی دلیل مستقیم برای سلب حضانت نیست، اما اگر این رفتار منجر به آسیب به مصلحت فرزند شود (مانند بیثباتی روانی، آسیب اخلاقی یا محیط ناسالم)، میتواند در حکم قضایی مؤثر باشد.
طبق ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی، اگر والد دارای حضانت، دچار انحطاط اخلاقی باشد یا سلامت جسمی و روانی فرزند به خطر افتد، دادگاه میتواند تصمیم به تغییر حضانت بگیرد.
رأیهای واقعی دادگاهها نشان دادهاند که اثبات رابطه نامشروع یا رفتار غیر اخلاقی در محیط زندگی کودک، موجب انتقال حضانت به والد دیگر میشود.
اصل مهم در همه این موارد، «مصلحت کودک» است. قانون و قاضی بر اساس آن تصمیم نهایی را میگیرند.
در نهایت باید گفت، در دادگاه خانواده، خیانت اگر با مدارک معتبر همراه باشد و تأثیر آن بر سلامت روانی یا تربیتی کودک محرز شود، میتواند مبنای سلب حضانت قرار گیرد. تصمیم نهایی همیشه با توجه به مصلحت کودک گرفته میشود. اگر در چنین موقعیتی قرار دارید، مشورت با یک وکیل خانواده متخصص مهمترین و عاقلانهترین اقدام است.
🎯 پیشنهادات
✅ اگر درگیر پروندهای درباره حضانت فرزند هستید یا نگران تأثیر رفتار همسر خود بر آینده فرزندتان هستید…
✅ مطمئن نیستید خیانت قابل اثبات است یا خیر؟
✅ میخواهید بدانید دادگاه دقیقاً چه چیزی را در «مصلحت فرزند» میسنجد؟
✅ نیاز به نمونه رای واقعی در مورد سلب حضانت دارید؟
🔹 همین حالا با وکیل خانواده مشورت کنید!
🔹 چرا مهدیس صابری انتخاب درستی برای شماست؟
پایه یک دادگستری: مجرب و مورد تأیید کانون وکلای دادگستری
تخصصی در حوزه خانواده و قراردادها
تعهد و دقت در رسیدگی به پروندهها
دسترسی آسان از طریق مشاوره تلفنی یا حضوری در تهران
🔹 تماس با ما
برای دریافت وقت مشاوره یا ارجاع پرونده، میتوانید از طریق راههای زیر اقدام کنید:
📞 شماره تماس: ۰۹۱۲۰۵۱۷۱۰۷
📍 مکان دفتر: تهران، فرمانیه، چهارراه فرمانیه، ساختمان برند سنتر، طبقه ۶، واحد ۶۲ – موسسه حقوقی اعتماد اندیشه
🕘 ساعات مشاوره: همهروزه به جز ایام تعطیل، با تعیین وقت قبلی
اگر به دنبال اطلاعات بیشتری در خصوص قوانین هستید، میتوانید به بخشهای دیگر سایت من مراجعه کرده و اطلاعات کاملتری را دریافت کنید.
برای مطالعه مقالات مرتبط سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در اینجا را کلیک کنید.
برای ورود به درگاه ملی قوه قضاییه اینجا را کلیک کنید.
سوالات متداول
آیا خیانت یکی از والدین بهتنهایی موجب سلب حضانت میشود؟
خیر، خیانت بهتنهایی موجب سلب حضانت نمیشود، اما اگر اثبات شود که رفتار ناشی از خیانت، مصلحت کودک را به خطر انداخته، دادگاه میتواند حکم به سلب حضانت بدهد.
چه مدارکی برای اثبات خیانت در دادگاه خانواده قابل قبول هستند؟
مدارکی مانند پیامک، چت، تصاویر، فیلم، شهادت شهود و کیفرخواست یا رأی محکومیت از دادگاه کیفری، در صورتی که به صورت قانونی تهیه شده باشند، میتوانند در اثبات خیانت استفاده شوند.
آیا دادگاه همیشه به نفع مادر حکم حضانت صادر میکند؟
خیر، حضانت بر اساس مصلحت کودک تعیین میشود. اگر مادر صلاحیت اخلاقی یا روانی نداشته باشد یا خیانت او ثابت شود، ممکن است حضانت از او سلب شود.
آیا رابطه نامشروع حتماً منجر به از دست دادن حضانت میشود؟
در صورتی که این رابطه به نحوی باشد که بر سلامت کودک تأثیر منفی بگذارد یا به عنوان فساد اخلاقی تلقی شود، امکان سلب حضانت وجود دارد، اما تصمیم نهایی با قاضی است.
آیا پدر هم در صورت خیانت ممکن است حضانت را از دست بدهد؟
بله، قانون در این زمینه تفاوتی بین زن و مرد قائل نشده است. اگر پدر مرتکب رفتار غیراخلاقی یا جرم شود و این رفتار برای کودک مضر باشد، حضانت میتواند به مادر منتقل شود.